ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ
Ο Λογοθεραπευτής είναι ο επιστήμονας που φέρει την ευθύνη της πρόληψης, αξιολόγησης, θεραπείας και επιστημονικής μελέτης της ανθρώπινης επικοινωνίας και των διαταραχών, που συνδέονται με αυτή. Μέσα σε αυτό το γενικό πλαίσιο, η ανθρώπινη επικοινωνία περικλείει όλες τις λειτουργίες που έχουν σχέση με την κατανόηση και την έκφραση του προφορικού και γραπτού λόγου, καθώς επίσης και με όλες τις κατάλληλες μορφές μη λεκτικής επικοινωνίας.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ (στους οποίους απευθύνεται)
Οι διαταραχές, που εμπίπτουν στο πεδίο δράσης του Λογοθεραπευτή, είναι αυτές που έχουν σχέση με την ομιλία και τον λόγο, δύο από τις πλέον πολύπλοκες και εξελισσόμενες πλευρές της εγκεφαλικής λειτουργίας, καθώς επίσης και με την ακουστική, την οπτική, την γνωστική - συμπεριλαμβανομένης την μάθησης - την προφορική, την μυϊκή, την αναπνευστική και την φωνητική λειτουργία και την κατάποση. Οι διαταραχές μπορεί να είναι απλές ή πολύπλοκες όταν εμπλέκονται πολλαπλές διαταραχές επικοινωνίας, Ιδιαίτερα :
• Διαταραχές άρθρωσης και φωνητικές διαταραχές
• Διαταραχές ομιλίας (διαταραχές ροής της ομιλίας, τραυλισμός, ταχυλαλία)
• Διαταραχές φωνής, λειτουργικής, οργανικής ή μετατραυματικής αιτιολογίας, εκ γενετής ή επίκτητες (αφωνία, δυσφωνία, εφηβοφωνία, κ.α.) • Οισοφαγοφωνία μετά από λαρυγγεκτομή.
Γλωσσικές διαταραχές (αναπτυξιακές και άλλες):
i. Ως προς τη δομή (φωνολογικό, συντακτικό, μορφολογικό επίπεδο)
ii. Ως προς το περιεχόμενο (σημασιολογικό επίπεδο)
iii. Ως προς τη χρήση (πραγματολογικό επίπεδο)
• Διαταραχές του γραπτού λόγου (ειδικές μαθησιακές δυσκολίες: δυσλεξία, δυσορθογραφία, δυσγραφία κ.α.)
• Διαταραχές της λογικής και μαθηματικής κρίσης
• Αφασίες, δυσφασίες παιδιών και ενηλίκων
• Νευρογενείς διαταραχές του λόγου και της ομιλίας (δυσαρθρίες κ.α.)
• Ρινολαλίες
• Γλωσσικούς αρνητισμούς
• Επιβραδύνσεις στη γλωσσική εξέλιξη
• Επικοινωνιακές δυσλειτουργίες και διαταραχές
• Κάθε γλωσσικό πρόβλημα με κεντρική αιτιολογία τις αισθητηριακές βλάβες (διαταραχές ακοής, όρασης)
• Κάθε γλωσσικό πρόβλημα που προκύπτει από φυσικές και κινητικές αναπηρίες του κεντρικού νευρικού συστήματος, νοητική υστέρηση και σύνδρομα (down, αυτισμός κ.α.)
• Στήριξη - διατήρηση της επικοινωνίας στις παθολογίες της εγκεφαλικής γήρανσης (Αλσχάιμερ κ.α.)
• Δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας
• Δυσφαγία και διαταραχές κατάποσης
• Τεχνολογία λόγου, φωνής, ομιλίας
• Διαγνωστικά θέματα
• Προληπτικά θέματα
ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ
Ο Λογοθεραπευτής είναι υπεύθυνος για την :
1. ΠΡΟΛΗΨΗ
Επεμβαίνει σε καθ΄ένα από τα ακόλουθα στάδια για να αποτρέψει την εμφάνιση ή την επιδείνωση μιας διαταραχής :
α. Εκπαίδευση
β. Ενημέρωση
γ. Έγκαιρη διερεύνηση με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση μιας διαταραχής στα παιδιά ή τους ενήλικες.
δ. Κατάλληλη Παρέμβαση στο άτομό και το περιβάλλον του.
2. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Η αξιολόγηση απαιτεί μια πλήρη εκτίμηση όλως των λειτουργιών και παραμέτρων των ικανοτήτων επικοινωνίας και των μεταβολών που παρατηρούνται στους ασθενείς. Πρέπει να ληφθούν υπ΄οψη οι ανάγκες των ασθενών και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κοινωνικού τους περιβάλλοντος. Πρόκειται για μια συνεχή διεργασία που συχνά απαιτεί την συνεργασία ειδικών από άλλους επιστημονικούς κλάδους. Ο Λογοθεραπευτής φθάνει στην διάγνωση με τη βοήθειες αντικειμενικών διαδικασιών και κλινικής παρακολούθησης και διατυπώνει τη θέση του για την φύση και τη διάρκεια της παρέμβασης.
3. ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Η παρέμβαση στα πλαίσια των διαταραχών της επικοινωνίας μπορεί να έχει την μορφή μιας άμεσης ή έμμεσης θεραπείας. Συνίσταται σε πράξεις θεραπείας, αποκατάστασης κα ένταξης στην κοινωνική και εργασιακή ζωή, καθώς επίσης αποκατάστασης και έγκαιρης παρέμβασης, επαγγελματικού προσανατολισμού και συμβουλευτικής. Οι θεραπευτικές εφαρμογές έχουν διαστάσεις τεχνικές, διαπροσωπικές και κοινωνικές. Η παρέμβαση έχει σαν στόχο να φθάσει τον ασθενή, ανάλογα με τις δυνατότητές του, στο μέγιστο επίπεδο λειτουργίας και επικοινωνίας που αντιστοιχεί στο περιβάλλον του - κοινωνικό και/ή σχολικό και/ ή επαγγελματικό - για να επιτύχει ή να διατηρήσει έναν ανεξάρτητο τρόπο ζωής. Συνεπώς η ηλικία δεν παίζει ρόλο, εφ΄όσον οι διαταραχές μπορεί να εμφανιστούν σε όλα τα στάδια της ζωής και μπορεί να είναι εξελικτικές ή επίκτητες. Ένα σημαντικό μέρος της παρέμβασης είναι η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς της. Στην περίπτωση της ιατρικής παθολογίας, η λογοθεραπεία μπορεί να αποτελέσει συμπλήρωμα της ιατρικής παρέμβασης. Η λογοθεραπευτική παρέμβαση προϋποθέτει επίσης τη συμμετοχή σε θεραπευτικά προγράμματα, μέσα στα πλαίσια της επιστημονικής ομάδας.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΥΣΑΡΘΡΙΑΣ
• Περιορισμένη δύναμη
• Ανακρίβειες στην παραγωγή, παραποίηση ή απαλοιφή φθόγγων
• Δυσκολία συντονισμού αναπνοής-φώνησης
• Περιορισμένη ένταση και διάρκεια φώνησης στην εκπνοή
• Διαστήματα παύσεων
• Μικρές προτάσεις
• Ερρινότητα
• Κοπιώδης αργή ομιλία
• Γενικευμένη δυσκολία στην εκτέλεση μυϊκών κινήσεων όχι μόνο σε λεκτικά αλλά και σε μη λεκτικά περιβάλλοντα
• Κόπωση:επιβαρυντικός παράγοντας
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΥΣΠΡΑΞΙΑΣ
• Δυσκολία στην εκτέλεση εκούσιων κινήσεων
• Δυσκολία μίμησης
• Πολύ περιορισμένο σύστημα φθόγγων
• Αυτογνωσία και αίσθημα απογοήτευσης
• Συνειδητή προσπάθεια για σωστή αρθρωτική τοποθέτηση
• Χρήση μικρών φράσεων-προτάσεων
• Λάθη εκτός στόχου και μη συστηματικά
• Δυσκολία μετάβασης από τη μία αρθρωτική θέση στην άλλη
• Μονότονη ομιλία
• Πολυπλοκότητα δομής επηρεάζει την παραγωγή
• Συχνά λάθη σε φωνήεντα
• Καθυστερημένη εμφάνιση λόγου και μορφολογικά λάθη
• Συχνά ανάγκη χρήσης Εναλλακτικής Επικοινωνίας
Ο Λογοθεραπευτής είναι ο επιστήμονας που φέρει την ευθύνη της πρόληψης, αξιολόγησης, θεραπείας και επιστημονικής μελέτης της ανθρώπινης επικοινωνίας και των διαταραχών, που συνδέονται με αυτή. Μέσα σε αυτό το γενικό πλαίσιο, η ανθρώπινη επικοινωνία περικλείει όλες τις λειτουργίες που έχουν σχέση με την κατανόηση και την έκφραση του προφορικού και γραπτού λόγου, καθώς επίσης και με όλες τις κατάλληλες μορφές μη λεκτικής επικοινωνίας.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ (στους οποίους απευθύνεται)
Οι διαταραχές, που εμπίπτουν στο πεδίο δράσης του Λογοθεραπευτή, είναι αυτές που έχουν σχέση με την ομιλία και τον λόγο, δύο από τις πλέον πολύπλοκες και εξελισσόμενες πλευρές της εγκεφαλικής λειτουργίας, καθώς επίσης και με την ακουστική, την οπτική, την γνωστική - συμπεριλαμβανομένης την μάθησης - την προφορική, την μυϊκή, την αναπνευστική και την φωνητική λειτουργία και την κατάποση. Οι διαταραχές μπορεί να είναι απλές ή πολύπλοκες όταν εμπλέκονται πολλαπλές διαταραχές επικοινωνίας, Ιδιαίτερα :
• Διαταραχές άρθρωσης και φωνητικές διαταραχές
• Διαταραχές ομιλίας (διαταραχές ροής της ομιλίας, τραυλισμός, ταχυλαλία)
• Διαταραχές φωνής, λειτουργικής, οργανικής ή μετατραυματικής αιτιολογίας, εκ γενετής ή επίκτητες (αφωνία, δυσφωνία, εφηβοφωνία, κ.α.) • Οισοφαγοφωνία μετά από λαρυγγεκτομή.
Γλωσσικές διαταραχές (αναπτυξιακές και άλλες):
i. Ως προς τη δομή (φωνολογικό, συντακτικό, μορφολογικό επίπεδο)
ii. Ως προς το περιεχόμενο (σημασιολογικό επίπεδο)
iii. Ως προς τη χρήση (πραγματολογικό επίπεδο)
• Διαταραχές του γραπτού λόγου (ειδικές μαθησιακές δυσκολίες: δυσλεξία, δυσορθογραφία, δυσγραφία κ.α.)
• Διαταραχές της λογικής και μαθηματικής κρίσης
• Αφασίες, δυσφασίες παιδιών και ενηλίκων
• Νευρογενείς διαταραχές του λόγου και της ομιλίας (δυσαρθρίες κ.α.)
• Ρινολαλίες
• Γλωσσικούς αρνητισμούς
• Επιβραδύνσεις στη γλωσσική εξέλιξη
• Επικοινωνιακές δυσλειτουργίες και διαταραχές
• Κάθε γλωσσικό πρόβλημα με κεντρική αιτιολογία τις αισθητηριακές βλάβες (διαταραχές ακοής, όρασης)
• Κάθε γλωσσικό πρόβλημα που προκύπτει από φυσικές και κινητικές αναπηρίες του κεντρικού νευρικού συστήματος, νοητική υστέρηση και σύνδρομα (down, αυτισμός κ.α.)
• Στήριξη - διατήρηση της επικοινωνίας στις παθολογίες της εγκεφαλικής γήρανσης (Αλσχάιμερ κ.α.)
• Δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας
• Δυσφαγία και διαταραχές κατάποσης
• Τεχνολογία λόγου, φωνής, ομιλίας
• Διαγνωστικά θέματα
• Προληπτικά θέματα
ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ
Ο Λογοθεραπευτής είναι υπεύθυνος για την :
1. ΠΡΟΛΗΨΗ
Επεμβαίνει σε καθ΄ένα από τα ακόλουθα στάδια για να αποτρέψει την εμφάνιση ή την επιδείνωση μιας διαταραχής :
α. Εκπαίδευση
β. Ενημέρωση
γ. Έγκαιρη διερεύνηση με σκοπό την έγκαιρη διάγνωση μιας διαταραχής στα παιδιά ή τους ενήλικες.
δ. Κατάλληλη Παρέμβαση στο άτομό και το περιβάλλον του.
2. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Η αξιολόγηση απαιτεί μια πλήρη εκτίμηση όλως των λειτουργιών και παραμέτρων των ικανοτήτων επικοινωνίας και των μεταβολών που παρατηρούνται στους ασθενείς. Πρέπει να ληφθούν υπ΄οψη οι ανάγκες των ασθενών και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κοινωνικού τους περιβάλλοντος. Πρόκειται για μια συνεχή διεργασία που συχνά απαιτεί την συνεργασία ειδικών από άλλους επιστημονικούς κλάδους. Ο Λογοθεραπευτής φθάνει στην διάγνωση με τη βοήθειες αντικειμενικών διαδικασιών και κλινικής παρακολούθησης και διατυπώνει τη θέση του για την φύση και τη διάρκεια της παρέμβασης.
3. ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Η παρέμβαση στα πλαίσια των διαταραχών της επικοινωνίας μπορεί να έχει την μορφή μιας άμεσης ή έμμεσης θεραπείας. Συνίσταται σε πράξεις θεραπείας, αποκατάστασης κα ένταξης στην κοινωνική και εργασιακή ζωή, καθώς επίσης αποκατάστασης και έγκαιρης παρέμβασης, επαγγελματικού προσανατολισμού και συμβουλευτικής. Οι θεραπευτικές εφαρμογές έχουν διαστάσεις τεχνικές, διαπροσωπικές και κοινωνικές. Η παρέμβαση έχει σαν στόχο να φθάσει τον ασθενή, ανάλογα με τις δυνατότητές του, στο μέγιστο επίπεδο λειτουργίας και επικοινωνίας που αντιστοιχεί στο περιβάλλον του - κοινωνικό και/ή σχολικό και/ ή επαγγελματικό - για να επιτύχει ή να διατηρήσει έναν ανεξάρτητο τρόπο ζωής. Συνεπώς η ηλικία δεν παίζει ρόλο, εφ΄όσον οι διαταραχές μπορεί να εμφανιστούν σε όλα τα στάδια της ζωής και μπορεί να είναι εξελικτικές ή επίκτητες. Ένα σημαντικό μέρος της παρέμβασης είναι η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς της. Στην περίπτωση της ιατρικής παθολογίας, η λογοθεραπεία μπορεί να αποτελέσει συμπλήρωμα της ιατρικής παρέμβασης. Η λογοθεραπευτική παρέμβαση προϋποθέτει επίσης τη συμμετοχή σε θεραπευτικά προγράμματα, μέσα στα πλαίσια της επιστημονικής ομάδας.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΥΣΑΡΘΡΙΑΣ
• Περιορισμένη δύναμη
• Ανακρίβειες στην παραγωγή, παραποίηση ή απαλοιφή φθόγγων
• Δυσκολία συντονισμού αναπνοής-φώνησης
• Περιορισμένη ένταση και διάρκεια φώνησης στην εκπνοή
• Διαστήματα παύσεων
• Μικρές προτάσεις
• Ερρινότητα
• Κοπιώδης αργή ομιλία
• Γενικευμένη δυσκολία στην εκτέλεση μυϊκών κινήσεων όχι μόνο σε λεκτικά αλλά και σε μη λεκτικά περιβάλλοντα
• Κόπωση:επιβαρυντικός παράγοντας
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΥΣΠΡΑΞΙΑΣ
• Δυσκολία στην εκτέλεση εκούσιων κινήσεων
• Δυσκολία μίμησης
• Πολύ περιορισμένο σύστημα φθόγγων
• Αυτογνωσία και αίσθημα απογοήτευσης
• Συνειδητή προσπάθεια για σωστή αρθρωτική τοποθέτηση
• Χρήση μικρών φράσεων-προτάσεων
• Λάθη εκτός στόχου και μη συστηματικά
• Δυσκολία μετάβασης από τη μία αρθρωτική θέση στην άλλη
• Μονότονη ομιλία
• Πολυπλοκότητα δομής επηρεάζει την παραγωγή
• Συχνά λάθη σε φωνήεντα
• Καθυστερημένη εμφάνιση λόγου και μορφολογικά λάθη
• Συχνά ανάγκη χρήσης Εναλλακτικής Επικοινωνίας